معنا شناسی مدّ در قرآن کریم

Authors

ثابت ضیایی

یحیی معروف

abstract

یکی از ابعاد اعجاز قرآن کریم اعجاز بیانی است. موسیقی بر آمده از عبارت های قرآن به نحوی است که معانی را در چشم خواننده مجسّم می نماید. این پژوهش مبتنی بر این پرسش است که با توجّه به این حقیقت که چینش و نظم آهنگ واژه های قرآن کریم در خدمت اعجاز بیانی است، آیا می توان پدیده ی مدّ را که در بسیاری از عبارت های قرآنی خود نمایی می کند جزئی از اعجاز بیانی قرآن به حساب آورد؟ آیا می توان مقوله ی مدّ را از زاویه و رویکرد جدیدی مورد مطالعه قرار داد و آن را عاملی مؤثر برای القای معانی و به تصویر کشیدن ظرافت های قرآن کریم دانست؟ نتیجه این پژوهش که فقط به قرآن اختصاص دارد نشان می دهد کشش موسیقایی حاصل از مدّ یا به تعبیر دیگر کلماتی که در آنها خصوصاً مدّ متصل واجب و مدّ لازم وجود دارد این کارکرد را می تواند داشته باشد که علاوه بر معنای اصلی کلمه یکی از معانی (مدّ): کثرت، وسعت، فزونی و غیره را در عبارت های قرآنی به منصه ی ظهور برساند و به مخاطب القا کند. همچنین یکی از مسائلی که ترادف واژه ها را به معنای واقعی در قرآن کریم نفی می کند، وجود موسیقی و کشش صوت یا عدم آن در میان کلمات مترداف است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معنا شناسی أوزان أفعال در قرآن کریم

چکیده دانش معنا شنا­سی یکی از شاخه­های زبان شنا­سی است که به بررسی معنا در بافت کلام می­پردازد. در این جستار سعی بر آن است تا به بررسی معنا شناسی اوزان افعال در قرآن کریم بپردازیم. مطالعه روابط در درون این حوزه معنایی، شامل کشف وز­ن­های اشتقاقی و حوزه­های معنایی صرفی و سپس یافتن پیوند معنایی میان این اوزان است. در پژوهشهای معنا­شناسی و تصریفی این قاعده روشن است که ساختار و معنا با یکدیگر در تع...

full text

معنا شناسی سکینه در قرآن کریم

قرآن کریم در شش آیه، از نزول «سکینه» از سوی خدا بر پیامبر(ص) و مؤمنان و در آیات دیگری با مشتقات همین واژه از سکینه بودن امور دیگری برای انسان‏ها سخن گفته است. آیا «سکینه» در آیات شش‌گانه با سکینه‌ای که از امور دیگر برای انسان‌ها حاصل می شود از یک سنخ است؟ یا آنکه میان آنها تفاوت ماهوی وجود دارد؟ این تحقیق با روش استنادی، تحلیلی و با مراجعه به تفاسیر و بررسی و نقد آراء مفسِران در باب چیستی حقیقت ...

full text

معنا شناسی و سیر تطور واژه «موت» در قرآن کریم

چکیده شناخت آخرین کتاب الهی و معجزه جاوید پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله در گرو شناخت صحیح و درست تک تک واژه­های آن است که با در نظر گرفتن تمامی شرایط عصر نزول اعم از مخاطب، زمان و مکان نزول آیات و ... می­توان به این امر نایل آمد. واژه موت در اصل به همان معنای مشهورش یعنی مرگ است و در ابتدا نیز به همان حالت جدا شدن روح از بدن و بی حرکت شدن جسم اطلاق می­شده؛ چرا که این حالت برای بشر موضوعی بو...

full text

معنا شناسی تاریخی و توصیفی واژه «سبیل» در قرآن کریم

چکیده معنا شناسی (semantics) یکی از رهیافت­های نوین در حوزه زبان شناسی است که به مطالعه و تفسیر و نیز ترکیب کلمه­ها در عبارت­ها و جمله­های خاص می­پردازد. در واقع معنا شناسی کلیدی برای گشایش درهای متن کلام است. این دانش در اواسط قرن نوزدهم پا به عرصه گذاشت. ماکس مولر و میشل بریل از جمله افرادی بودند که در وضع  این دانش مشارکت چشمگیری داشتند. واژه سبیل یکی از پرکاربردترین واژه­های قرآنی است که...

full text

معنا شناسی واژه سیاحت و مترادفات آن در قرآن کریم

این مقاله بر آن است که به معنا شناسی سیاحت و گردشگری در قرآن کریم بپردازد تا با کشف معارف جدید از قرآن اندیشه نظام دار بودن آن معارف روشن شود. زیرا واژگان مترادف با گردشگری گاهی در بافت زبانی آیات ذکر شده است و گاهی براساس سیاق آیات و تفاسیر مربوط به آن، روشن می شود. این مقاله به شرح و تبیین واژه سیاحت و سپس واژگان دیگری که به این مهم در ارتباط است در حوزه های لغت، تفسیر و سیاق آیات  می پردازد....

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه پژوهش های ادبی - قرآنی

Publisher: دانشگاه اراک

ISSN 2345-2234

volume 2

issue 1 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023